Suriye’nin geleceğinin formlandığı günlerden geçiriyoruz. Bir yanda Şam’da yeni anayasa ve yeni hükümet için Ulusal Diyalog Konferansı, öteki yanda ülkenin güneyini vuran İsrail bombaları… Bir öbür cephede ise PKK-YPG’yle uğraş ve kelamda özerk yapının dağıtılması var. Bu mevzuları Suriyeli Gazeteci Sarkis Kassargian ile konuştuk. İşte o röportajımız:
-İsrail’Le başlayalım. İsrail bir hava bombardımanı yaptı. Bu bombardımanın yapılacağının haberini Netanyahu vermişti. Sorumuz şu, İsrail Suriye’de ne yapmak istiyor ve İsrail’i durduracak Suriye’de bir güç var mı?
-İsrail niçin bu taarruzları yapıyor? Bence burada aslında Türkiye faktörü giriyor devreye. Suriye’de zati bir ordu kalmadı. Yani İsrail’in artık Suriye ordusunun kendisine karşı bir tehlike ya da bir tehdit olacağını düşündüğünü zannetmiyorum. Önümüzdeki yakın süreçte de olmayacaktır. Bu ayın başından beri hatırlayacaksınız… Türkiye’nin Suriye içerisinde asker ya da işte askeri uçakların konuşlanması konusu… Artık bunlar İsrail için hassas mevzular. Burada İran’ın çıkıp da Türkiye’nin gelmesi yeniden İsrail için bir tehlike. Türkiye direkt İsrail’e saldırır mı? Natürel ki saldırmaz. İsrail de saldırmaz. Lakin proxy üzerinden Türkiye, İsrail’e bir baskı kurabilir. Hatta Amerika’yla bir pazarlık konusu da olabilir İsrail’in güvenliği… O nedenle İsrail burada bir tedbir alıyor. Diyor ki Şam’ın güneyinde artık Suriye güçleri oraya girmeyecek. Orası tampon bölge olacaktır.
DERA’DAKİ AYRILIKÇI GÜÇLER
-Suriye güçleri orada esasen girmemiştir, girmedi. Yani Dera’da Ahmet El Avde kuvvetleri var ki Suriye yeni iktidarını reddediyor ve yeni orduya katılmak istemiyor. Süveyda’da Dürziler var. Fakat orada İsrail’in dolaylı olarak verdiği bildiri aslında, Suriye ordusu üzerinden Türkiye bu bölgeye yaklaşmayacak manasında… Onun da stratejisini nasıl kuruyor? İşte o bölge tampon bölge olarak ilan ediyor. Hatırlayacaksınız iki gün önce İsrail Dışişleri Bakanı çıktı ve şunu dedi: ‘Suriye’de, Şam’da terörist kümeler var, iktidarı zorla ele geçirdiler.’ Bu çıkışın sebebi de aslında, Şam’ın gelecekte Türkiye’yle ya da öteki bir ülkeyle bir askeri muahede yapması… O vakit İsrail diyecek ki ‘Bu mutabakat yasal değil. Niçin? Zira bunlar terörist. Bunların muahede yapma hakkı bulunmuyor’
-Suriye anayasa konferansı olarak da nitelenen Ulusal Diyalog Konferası’na geçecek olursak, neler oldu bitti?
-Konferans aslında yeni hükümetin oluşması için bir altyapıydı. Artık yeni hükümet gelecek. Hükümet bana ulaşan bilgilere nazaran daha da kapsayıcı olacak, çoğunlukçu olacak. İşte Dürzi de olacak hükümette, bir Hristiyan, iki Alevi, bir de Kürt bulunuyor hükümette. Yani bu türlü her etnik kümeden, her mezhepsel kümeden birisi en azından olmak emeliyle yapılan bir hükümet. Ulusal kurulun yapılma gayesi da bu aslında. Artık natürel ki telaffuz seviyesinde çok büyük şeyler konuşuldu…
MESELE KİMİN KATILDIĞI DEĞİL
-Dışarıdan gelenlerin büyük birçoklarının yetişmemesi zati olağan. Zira son 24 saatte davetiyeler dağıtıldı. Hatta Türkiye’den bile gelemediler beşerler. Bence de iktidar da o kadar beklemiyordu yani işte kim gelecekse gelsin artık. Zira plan belli… Kurula kim katıldı, katılmadı, değerli değil. Yani artık herkes de bilir. Mesela istediğin nerede istersen bir Hristiyan da bulursun. Bir Türkmen de bulursun, bir Dürzi de bulursun. Zati Türkmenlerin de dediği aslında davet edilmedik söylediklerinde kurula üye olmak olmamak manasında değil. Yani bize hiç kimse sormadı manasında. Zira sahiden sorulmadılar. Yani mesela ben çalıştığım gazetede tertipli olarak haftalık program yapıyorum. Her etnik mezhepsel kümeden siz ne istiyorsunuz manasında. Kürtlere soruyorsun, mesela Kürtlerin istekleri üst aşağı aşikâr. Türkmenlerin ne istediğini hiç kimse bilmiyor.
-Peki şu YPG sorununa de değinelim. Sıcak durum nedir YPG cephesinden bakıldığında?
-YPG ile ilgili mevzu Amerika ile ilgili. Bunu en başından başlayarak söyleyelim. Yani orada YPG ne dedi, El Şara ne dedi hiç değerli değil bence… Amerika’nın kararı kıymetli. Amerika şayet dayanağını hafifletirse YPG, El Şara’nın koşullarını kabul edecek. Trump dayanağına devam ederse El Şara YPG’nin kaidelerini kabul edecek.
– Takviye şu an ne?
Takviye şu an bence sürüyor.
– Artarak mı sürüyor, azalıyor mu?
-Arttığını düşünmüyorum. Birtakım baskılar var YPG’ye lakin o denli YPG’yi de Şara’ya yedirme konusu değil. Evet, Amerika’nın takviyesi, Avrupa’nın dayanağı var. Bir de artık son devirde İsrail direkt dayanağını ilan ediyor. ‘Kürtlere yani dokunmayın’ manasında iletiler da veriyor. Bu bahiste İsrail olduğunda aslında Amerika’nın tutumu az çok muhakkak olur. Son bilgiler bana ulaşan bilgilere nazaran Şam ve YPG ortasında müzakereler devam ediyor. Şam’la bir çıkmaz var orada. Yani YPK muhakkak biz bir blok halinde, orduya dahil olmak istiyoruz diyor. Şam da diyor ki yok olacaksa ferdî iştirak olacak. Yani YPG’liler ferdi olarak orduya katılabilirler lakin orada işte bir farklı bir yapı olarak orduda yer alamazsınız. Bence iki taraf da vakte oynuyor. Trump’ın son kararını bekliyorlar. Yani zira burada karar verecek olan Trump. Ne YPG ne de Şara… Bu kesin. Onuın dışında alışılmış ki dış baskılar var. Orada Türkiye’nin rolu değerli, İsrail’in istikameti kıymetli.
-Bir tanesi de Türkiye’deki süreç Öcalan’ın önümüzdeki günlerde silahları bırakın tarafında bir açıklaması olacak deniyor. Bilmiyoruz natürel şimdi daha açıklanmadı. YPG’ye giden mektuplar var. Öcalan’ın bu tarafta vereceği ileti YPG üzerinde sence tesirli olur mu, olmaz mı?
-YPG üzerinde tesirli olur. Yüzden yüz olmazsa bile ancak genel olarak genel atmosferde o tesirli olur. Zira ben Suriye’de mesela YPG içerisindeki Kürtlerin Öcalan’a bakışını biliyorum. Yani orada Öcalan’ın tesiri var bu kitle üzerinde. Artık genel karar olarak Tahminen de bir şey olur. Farklılık olabilir ancak Öcalan’ın bu mektubu çıktığında zati orada bir uzlaşı olmuş ve bitmiş manasına da gelir. YPG askeri El Şara’dan korkmaz. Zira kurallar YPG lehine. Savaşçı sayısından daha büyük… Mesela El Şara’yla hareket eden birçok silahlı küme, terör listelerinde…
ANLAŞMA VARSA SİLAH BIRAKMA GELİR
-Çünkü Öcalan da biliyor ki anlaşmasız YPK’ye silahları bıraktırmaz. Onun için bence Öcalan bu türlü bir çıkış yapmaz muahede olmadıkça. Yani bu kesin. Kürtlerden de aldığım bilgi bu istikamette, burada konuştuğum beşerler tıpkı şeyi diyorlar. Yani ‘oradan bir bildiri geldiğinde bu kesinlikle bir muahede sonucunda olacaktır’ diyorlar.
Osman Erbil
Odatv.com
More Stories
Boğaziçi Üniversitesi rektöründen akademisyenlere ‘boykot’ uyarısı
Kayyum atanan Şişli belediyesi açıkladı: Kent Lokantası açılıyor
Aydilge son durumu paylaştı