Nadir sinek türünün ‘maske takarak’ termit yuvalarına girdiği keşfedildi

Fas’ta bulunan ender bir sinek çeşidinin termit (beyaz karınca) kolonileri ortasına sızmak için “maske taktığı” keşfedildi.

Doğada avlanma, hayatta kalma yahut çiftleşme talihini artırmak için diğer cinsleri taklit eden çeşitli canlılar var. Bu özellikler ekseriyetle böceklerde görülürken bilim insanları listeye yeni bir sinek tipini de ekledi.

Fas’ın güneyindeki Anti-Atlas Dağları’nda kelebek ve karıncalar üzerine çalışan bilim insanları, bir taşı kaldırınca bir termit yuvasında, daha evvel hiç karşılaşmadıkları tipten üç sinek larvası gördü.

“TERMİT MASKESİ” KEŞFEDİLDİ

Göksinekler kümesine ilişkin bu larvaları yakından inceleyen takım, “termit maskesi” dedikleri bir şeyle karşılaştı.

Larvaların bedeninin art kısmında, Hodotermitidae familyasındaki termitlerle tıpkı boyutta antenlere sahip fonksiyonsuz bir “kafa” vardı. Ayrıyeten bu “kafada” iki geçersiz göz de bulan araştırmacılar, larvaların bu delikleri nefes almak için kullandığını söylüyor.

TERMİTLER ÜZERE GÖRÜNÜYORLAR

Sinek larvaları bu sayede yuvalarına girdikleri termitler üzere görünürken, bedenlerinin etrafındaki dokunaçlar da onlarla bağlantı kurmalarını sağlıyordu.

Aynı yuvayı paylaşan termitler, antenleri aracılığıyla oburlarının halini ve kokusunu algılıyor. Yuvanın tüm üyeleri bu kokuyu paylaşırken, öteki kolonilerden gelen hayvanlara saldırıp onları parçalıyor.

KOKUYU TAKLİT EEBİLİYOR

Bulguları hakemli mecmua Current Biology’de 10 Şubat Pazartesi günü yayımlanan çalışmada, sinek larvalarının termit kolonisine has kokuyu da taklit edebildiği saptandı.

Bilim insanları topladıkları örnekleri laboratuvar ortamında inceleyince larvaların yuvanın en kalabalık bölgesine yerleşme eğiliminde olduğunu gözlemledi. Burada termitlerden daima ilgi gören larvaların ne yediği tam bilinmese de termitlerin ağızlarını kullanarak onlara yiyecek aktardığı görüldü.

“SÜREKLİ İRTİBAT KURUYORLAR”

Makalenin ortak muharriri Roger Vila “Larvalar yalnızca tolere edilmekle kalmıyor, tıpkı vakitte anten gibisi dokunaçlarıyla termitlerle daima bağlantı kuruyorlar” diyerek ekliyor:

Hatta görünüşe nazaran termitler onları besliyor fakat bu şimdi kesin olarak kanıtlanmadı.

Bilim insanları sinek larvalarıyla termitler ortasında toplumsal parazit yahut simbiyotik bir bağ olduğunu kestirim ediyor. Phoridae familyasındaki sineklerde de misal bir durum görülse de larvalar yerine yetişkin sinekler, termitleri taklit ediyor.

EVRİM SÜRECİ KELAM KONUSU

Vila, bu iki sinek familyasının yaklaşık 150 milyon yıl evvel ayrılmasından ötürü farklı bir evrim sürecinin kelam konusu olduğunu düşünüyor.

Yeni cinsin ilişkin olduğu Rhyncomya cinsinin öteki üyelerinde daha evvel bu türlü bir taklit davranışı kaydedilmemişti. Bu nedenle grup, çeşidin çok süratli evrimleştiğini iddia ediyor.

Keşfin baht yapıtı yapıldığını da tabir eden Vila şu sözlerde bulundu:

“Bu son derece az bir tıp olmalı zira o bölgede üç keşif gezisi daha yaptık ve yüzlerce taş kaldırmamıza karşın, diğer bir termit yuvasında yalnızca iki sinek daha bulduk.”