İstanbullular dikkat… Uzmanlar uyardı: Bir hafta sürecek

İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İklim Bilimi ve Meteoroloji Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, İstanbul’un bugünden itibaren 1 hafta boyunca Kuzey Afrika’dan gelen çöl tozlarının tesiri altında kalacağını bildirdi.

Toros, bahar aylarının gelmesiyle Sahra Çölü, Kuzey Afrika ve vakit zaman Arap Yarımadası’nda atmosfere karışan tozların hava akımlarıyla öteki yerlere taşındığını söyledi.

Bu durumun olağan bir tabiat olayı olduğunu belirten Toros, bilhassa ısınan çöl bölgelerinden havalanan tozların, rüzgar akımlarıyla Avrupa ve Türkiye’ye kadar ulaşabildiğini tabir etti.

Toros, yüksek basınç sistemleri ve rüzgar akımlarıyla taşınan bu tozların, hava kalitesinde değişikliklere yol açarken, atmosferin renginde de bariz bir değişime neden olabileceğini lisana getirdi.

İstanbul’un bugünden itibaren Kuzey Afrika’dan gelen çöl tozunun tesiri altına gireceğini vurgulayan Toros, “Sayısal hava kestirim modellerine nazaran, İstanbul’da bir hafta boyunca çöl tozunun tesiri devam edecek. Çöl tozlarını araçların üzerinde ve yüzeylerde görebiliriz. Çöl tozu olayları, bölgesel yağış üzere yalnızca küçük alanlarla hudutlu kalmaz. Şu anda çöl tozları Güney Avrupa ve Doğu Avrupa’yı kaplamış durumda. Birebir formda, Türkiye’nin büyük bir kısmında da tesirli olacak.” dedi.

Prof. Dr. Toros, çöl tozunun atmosferde farklı düzeylerde bulunabileceğini aktararak, “Bazen yer düzeyinde daha az hissedilirken bazen de bilhassa güneşin doğumu ve batışı sırasında havanın sarımtırak, turuncu ve kırmızı tonlarında görülmesine neden olabilir. Gökyüzünün daha puslu ve kızılımsı görünmesi çöl tozunun tesirli olduğunu gösterir. Birtakım günlerde bu tesir daha besbelli hale gelebilir.” diye konuştu.

Çöl tozlarının insan sıhhati üzerindeki tesirlerine de dikkati çeken Toros, bu tozların içeriğinde ince kum, kil ve mineral parçacıkları bulunduğunu kaydetti.

Toros, parçacıkların atmosfere karışarak hava kalitesini düşürdüğünü, bu nedenle bilhassa teneffüs yolu hastalıkları olan bireylerin dikkatli olması gerektiğini tabir ederek, şöyle devam etti:

“Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının hava kalitesi izleme istasyonlarının bilgilerine nazaran, PM10 ve PM 2.5 düzeylerinde artış gözlemleniyor. Çöl tozları, bilhassa astım ve bronşit üzere teneffüs yolu hastalıkları olan bireylerde olumsuz tesirlere neden olabilir. Yaşlılar ve kronik rahatsızlığı bulunan şahısların, dışarıda uzun mühlet vakit geçirmemeleri ve gerekli tedbirleri almaları gerekiyor. Ağır çöl tozu periyotlarında açık havada yapılacak aktivitelerin azaltılmasında yarar var. Bilhassa spor yapanlar ve dış yerde çalışanlar, bu süreçte hava kalitesine dikkat etmeli. Çöl tozunun ağır olduğu günlerde dış ortamda uzun mühlet kalınması, göz ve cilt tahrişine, teneffüs dertlerine yol açabilir.”

‘DOĞAL GÜBRE VAZİFESİ GÖRÜYOR’

Prof. Dr. Toros, çöl tozlarının olumsuz tesirlerinin yanı sıra tabiata yararlı kimi istikametleri de olduğunu belirterek, bu tozların bilhassa bahar aylarında ziraî ekosistemler için değerli bir besin kaynağı olduğunu söyledi.

Sahra Çölü’nden gelen tozların fosfor ve demir üzere mineraller açısından epeyce güçlü olduğunu anlatan Toros, bahar aylarında bitkilerin en çok gereksinim duyduğu devirde bu tozların bir nevi doğal gübre vazifesi gördüğünü, toprak üzerine çöken bu mineral yüklü tozların bitkilerin besin muhtaçlığını karşılamalarına yardımcı olduğunu kaydetti.