28 Nisan 2025

Tolkien’in yeni mektupları bulundu

#image_title

Yeni bir mektup koleksiyonu, dünyanın edebiyat devlerinden biri olan J.R.R. Tolkien'in kişiliğine ışık tutacak.

Yüzüklerin Efendisi ve Hobbit’in müellifi, fantastik macera serilerinin 150 milyondan fazla satmasıyla tüm vakitlerin en çok satan müelliflerinden biri olarak anılıyor.

Tolkien kendisinin bir mucit değil, yapıtları için bir kanal olduğuna inanıyordu ve perde ardındaki hayatı nispeten bâtın tutuldu.

Ancak büyük ölçüde yayımlanmamış bir yazışmanın kesimi olarak kamuoyuyla paylaşılan yeni evraklar, müellif ve filoloğun işinde titiz olduğunu ve bilhassa özensizlikten rahatsızlık duyduğunu ortaya koyuyor.

Bir daktilocunun el yazması üzerinde dikkatsizce çalıştığını kaleme alırken şöyle diyor:

[El yazmamı] saçma sapan bir hale getirdi. Böylesine alışılmadık bir hususla karşılaşan daktilocuyu biraz anlıyorum, gerçi belirli ki pek dikkat etmemiş.

The Guardian’a nazaran ayrıyeten daktilocunun “poetic (şiirsel) yerine poche, high halls (yüksek salonlar) yerine highballs(!) (hızlı tren) ve cries (çığlıklar) yerine arias (aryalar)” yazmasıyla da alay ediyor.

Mektup, özel ellerde bulunan son büyük Tolkien el yazması The Road Goes Ever On’u ve müzikal güldürü ikilisi Flanders and Swann’ın bestekarı Donald Swann’la yaptığı işbirliğini içeren bir arşivin modülü.

Eser, Hobbit ve Yüzüklerin Efendisi’nden dizeler içeren ve müziği Swann’a ilişkin olan bir müzik dizisi. Koleksiyonda 21 mektubun yanı sıra müzikler ve şiirlerle 13 sayfalık notalar yer alıyor.

Kurucu Christiaan Jonkers, “Bu, bir kuşaktan uzun müddettir satışa sunulan en değerli Tolkien metni arşivi” dedi. Kitap satıcısı, 1984’te ölen Swann ailesinden son arşivi satın aldı ve 550 bin sterlinlik (25,8 milyon TL) yaklaşık fiyatı nadirliğini yansıtıyor.

Belgeler Tolkien’in yaratım sürecine ve yeni gelenlere karşı temkinli davranan yalnız bir sanatçı olarak tanınmasının tersine işbirliği tekniğine ışık tutuyor. Tolkien ve Swann 1965’te tanıştıktan sonra karşılıklı hürmet ve hayranlık çerçevesinde bir bağ kurdu. Muharririn 1973’teki vefatına kadar arkadaş kaldılar.

Jonkers yazışmalar hakkında şunları söyledi:

[Şarkılar] Yüzüklerin Efendisi’nde yer aldıklarında, yalnızca Elfçe yazılmışlardı. Buradaki fikir, okuyucunun hiçbir halde anlayamayacağı bir lisanı, kendi içinde bir çeşit fonetik idman olarak sevmesiydi.

Swann Elfçe iki şiir seçmişti ve bunların hem bestekara hem de icracıya yardımcı olması için söylem ve ölçü konusunda Tolkien’in yardımına muhtaçlık duyacağı çabucak anlaşıldı. Yazışmalarında Tolkien, performans için talimatlar ve ayrıyeten lisan için bağlam sundu.

Flanders ve Swann’ın bir performansını izlemesi hakkında yazdıkları yapıtta Tolkien’in sevinçli tarafını da ortaya çıkarıyor:

Canterbury Başpiskoposu’nun muz kabuğuna basıp düştüğünü gördüğümden beri bu kadar gülmemiştim.

Koleksiyon nisanda New York Memleketler arası Antika Kitap Fuarı’nda satışa sunulacak.