Yaşar Kemal’in kitapları resme dönüştü: ‘Empresyonist bir öncü ressam gibi’

Yaşar Kemal’in yaşama veda edişinin 10’uncu yıldönümünde Maltepe Belediyesi, ressam Haydar Özay’ın büyük romancının yapıtlarından ve portrelerinden oluşan bir fotoğraf standına mesken sahipliği yapıyor. Yaşar Kemal’in İnce Memed’inden, Yer Demir Gök Bakır’dan, Ağrıdağı Efsanesi’nden, Karacaoğlan ve Köroğlu’ndan esinlenen fotoğraflar Yaşar Kemal’in dünyasının kendine mahsus bir yorumu olarak dikkat çekiyor.

Yaşar Kemal’in Âşık Veysel, Orhan Kemal, Sait Faik üzere isimlerle birlikte olduğu fotoğraflar de standın değişik istikametlerinden. Birgün gazetesinden Kadir İncesu’nun haberine nazaran, Ressam Haydar Özay’ın Yaşar Kemal’in dünyası üzerine 25 fotoğraftan oluşan standı Maltepe Belediyesi Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde 5 Mart’a kadar açık.

“İYİ BEŞERLER HOŞ ATLARA BİNİP GİTTİLER”

-Ağırlıklı olarak tematik çalışmalar yapıyorsunuz. Nâzım Hikmet, Âşık Veysel birinci anda aklıma gelenler. Tematik çalışmaları neden tercih ediyorsunuz?

Yaşar Kemal, Âşık Veysel’in köyüne gidiyor. Nâzım Hikmet’in İnce Memed’i okuduğunda gördüğü köyler, yeniden bu köy ve tıpkı köylüler… Yaşar Kemal ve Âşık Veysel, Nâzım Hikmet’in kentine İstanbul’a geliyorlar. Bu isimlerin hepsinde birebir âlâ insan hali var. Birbirleriyle tıpkı kıymetler dünyasındalar. “İyi beşerler hoş atlara bindiler, gittiler” diyor ya. Onlar asla gitmeyen, daima bize kalan bu büyük insanlara hasret duymamdan kaynaklanıyor ısrarla fotoğraflarını yaparak hatırlamam, hatırlatmam.

“KÖY KÜLTÜRÜNÜN PARLAK BİR YANSIMASI”

-Yaşar Kemal üzerine çalışmaya başlamanız nasıl oldu?

1970’te yazılan Ağrıdağı Efsanesi’ni 1979’da 10 yaşımda okumaya başladığımda birebir vakitte Abidin Dino’nun fotoğraflarını görmeme dayalı bir başlangıç oldu. Çocukluğumdan gelen ve doğduğumuz köy kültürünün parlak bir yansıması vardı Yaşar Kemal yapıtlarında. İçine doğduğumuz dünyayı bize ısrarla anlattı Yaşar Kemal.

-Yaşar Kemal’in hangi kitapları, kahramanları sizi etkiledi ve fotoğraflarınızda yer aldı?

Ağrıdağı Efsanesi, İnce Memed ve Yer Demir Gök Bakır için yaptığım fotoğraflar var stantta. Bunlarla bütünleşen Yaşar Kemal portreleriyle ele aldım bu kitaplardan etkilendiğim sahneleri.

“HALKA İNANAN, BU BEDELLERİ SANATLA HALKA ULAŞTIRAN ÖLÜMSÜZ İSİMLER”

-Yaşar Kemal’in, Âşık Veysel, Orhan Kemal ve Sait Faik ile olduğu fotoğraflarda öne çıkan his, fikir neydi sizin için?

Toplumu, halkı anlatan, halk sevgisini gördüğüm edebiyatçılar, sanatkarlar. Halka inanan, halkın bedellerini yüksekte tutan, bu bedelleri sanatla halka ulaştıran ölümsüz isimler. Bu nedenle bir ortaya getirdim.

-Toroslar da var mı fotoğraflarınızda?

Toroslara, Binboğalara benzetilebilecek dağlar var. Başta Ağrı dağı geliyor, en çok o var.

YAŞAR KEMAL’İ RESSAMLARDAN VAN GOGH’A DEĞİL, TURNER’A BENZETİRİM”

-Resimlerinizde bilhassa bir his üzerinde durdunuz mu?

Özellikle kitaplarının içinde anlattığı dünyanın içine yerleştirdim. Fotoğraflarımı. Yaşar Kemal’i kendi yapıtının dışında tutmadım. Toprak konutlar, tozlu yollar, dereler… Biz çocukken, yeşil fasulyenin kurutulmuşunun yemeği vardı. Hışır fasulye denirdi. Fotoğraflarda bu türlü bir cins hışır olmuş, kurumuş yapraklar, dikenler, çiçekler var.

-Resimlerinizde Yaşar Kemal’in hangi istikametlerine yer verdiniz? Hangi rengin Yaşar Kemal’i tam ve hakikat olarak anlattığını düşüyorsunuz?

Öyküsünün ismiyle Sıcak Sarı. Sarı sıcaklardan toprak renkleri Yellov ocre, Napoli sarısı. Viridian yeşilinden Cobalt mavisine farklı renkler söylenebilir. Fotoğraf sanatı daha açıklayıcı olabilir bu sorunuza…

Akademisyen Prof. Barry Charles Tharaud, Yaşar Kemal’i ressamlardan Van Gogh’a benzetiyor lakin ben daha çok Turner’a benzetirim. Tabiatta, açık havada çalışan, karın, yağmurun, fırtınanın altında fotoğraf yapan erken empresyonist bir öncü ressam üzere Yaşar Kemal.